Archive
Het kan je ineens overvallen. Je wordt onredelijk boos, overdreven verdrietig of onverklaarbaar angstig. Het gevoel is echt, maar is ook een beetje buitenproportioneel. De emoties zijn groter dan eigenlijk bij de situatie past. Het belemmert je en het begint je ook te irriteren.
Wanneer word ik nou eindelijk eens volwassen?
Je bent inmiddels al lang volwassen maar verandert in die stampvoetende kleuter als je je zin niet krijgt. Of misschien zie jij er enorm tegenop om je mond open te doen op je werk. Terwijl je inmiddels al 46 bent en nota bene leidinggevende. ‘Waarom kan ik niet gewoon voor mezelf opkomen?’
Het overvalt je soms en dan voel en gedraag je je weer als vanouds. Als vanouds: het woord zegt het eigenlijk al. Met NLP Tijdlijn oefeningen kun je hiernaar kijken.
Voorbeeld:
Een paar jaar geleden deed ik de opleiding familieopstellingen. Ik was super enthousiast en leergierig.
Maar steeds als de trainer vroeg: ‘Wie wil deze opstelling begeleiden?’ deed ik net of ik het niet hoorde. Ik keek weg of bladerde in mijn aantekeningen. Tot iemand anders zich aanbood.
Ik voelde diep van binnen opluchting: ‘Hè gelukkig, die beurt gaat aan mij voorbij….ik hoef niet…’
Daarna baalde ik stevig van mezelf: ‘Wat ben ik nou voor een struisvogel? Ik ben hier voor mezelf, ik wil dit graag leren, dit is mijn kans. Ik sta inmiddels voor de groep en geef zelf trainingen…’ Wat gebeurt hier?
Helen op de tijdlijn
Onbewust herinnert een situatie je aan iets soortgelijks van vroeger. Je wordt getriggerd en ineens is het alsof je weer twaalf bent. Je voelt dat ongemak van je jongere zelf weer en je handelt ook als zodanig. Terwijl je inmiddels allang volwassen bent!
Wat zou het lekker zijn als je zonder oude ballast in het leven kunt staan. Gewoon de dingen durven doen die je graag wilt. Op een volwassen manier je mening geven zonder je klein te maken of te gaan pleasen.
Gelukkig zijn er mooie NLP-oefeningen om dit stuk te helen. Bijvoorbeeld op de tijdlijn.
Wat is een NLP tijdlijn?
Ons onbewuste slaat al onze herinneringen op en bewaart die chronologisch. Als een soort fotoalbum van je leven. Vergelijk het maar met de tijdlijn op Facebook.
Ieder mens heeft een denkbeeldige tijdlijn. Het is een metafoor die staat voor de manier waarop jouw brein je heden, verleden en toekomst organiseert.
Je tijdlijn loopt vanaf je conceptie tot aan je dood. Je zet van jongs af aan herinneringen op je tijdlijn. Echter, met het benul van de leeftijd die je toen had!
Sommige gebeurtenissen waren heftig voor je. En met de emoties gekoppeld aan die ervaring van toen ga je je leven in. Daarop baseer je volgende ervaringen.
Het kan hierbij gaan om grote traumatische ervaringen maar vaak gaat het ook om kleinere dingen die jij toen, als traumatisch hebt ervaren: Je werd gepest op het schoolplein. Je ouders werden boos als je je bord niet leeg at. Jij kreeg op je kop toen je broertje iets stuk had gemaakt.
Het was niet leuk. Misschien was het zelfs afschuwelijk. De ervaring kun je niet meer veranderen, maar je hebt het wel overleefd en je bent er sterker uit gekomen.
Vandaag de dag kom je situaties tegen die je onbewust herinneren aan gebeurtenissen die jij als spannend, verdrietig of gevaarlijk hebt opgeslagen op je tijdlijn. De ogen van je baas doen je misschien denken aan die van je vader als hij boos was. De stem van je partner of het gedrag van een collega triggert ineens iets met een broer of zus. In je huidige opleidingsgroep zit iemand die net zo irritant doet als die vroegere klasgenoot.
Daarom kun je soms zo buitenproportioneel reageren. Je reageert op de situatie nu, vanuit de emotie van toen. Dat gaat onbewust.
Het kan enorm helpen om die jonge ervaring op te sporen en te helen. Tijdens een tijdlijn oefening kun je die emoties transformeren. Je kijkt met volwassen ogen en met de wijsheid van nu, naar die ervaringen van toen. Je kunt letterlijk tegen je jongere zelf zeggen dat het allemaal goed is gekomen met jou.
De heftigheid ontladen
De ervaring zelf kun je niet veranderen. Maar wel de manier waarop de herinnering is opgeslagen. Je haalt de lading eraf. En dat heeft invloed op soortgelijke latere herinneringen en toekomstige ervaringen.
En daar heb je in het dagelijks leven veel profijt van. Mensen kunnen enorm opknappen van een tijdlijntje.
Voorbeeld:
Zelf heb ik tijdens een NLP tijdlijn oefening gezocht naar die spanning als ik iets moest presteren in een groep mensen: dat onzekere ‘ik durf niet…’ gevoel.
Ik kwam terecht op de kleuterschool, een van de eerste dagen. Vreemde kindjes wilden met mij spelen. Ik wist niet wat er van mij verwacht werd. Dat heb ik als heel onveilig ervaren en opgeslagen. Het was de basis voor vele volgende ervaringen op schoolpleinen en schoolreisjes. Ik heb niet zo’n leuke schooltijd gehad. Terwijl ik goed kon leren.
Op de tijdlijn heb ik dit kunnen zien. En ik heb tegen mijn jongere zelf gezegd dat het helemaal goed is gekomen.
Door die eerste ervaring te helen, zullen de emoties van navolgende ervaringen ook milder worden. En, dat is zo gaaf: ook de ervaringen in het heden en in je toekomst. Je stapt daarna vol vertrouwen de toekomst in.
Niet wroeten in het verleden
Soms zijn mensen bang voor wat ze tegenkomen. Ze willen liever niet wroeten in het verleden. Een trauma wil je immers niet opnieuw meemaken. Ik kan je gerust stellen: je hoeft de nare ervaring niet te herbeleven. Juist niet! Je kijkt er van een veilige afstand naar. Met alle hulpbronnen die je nu tot je beschikking hebt.
Toveren met tijdlijnen
Klinkt je dit allemaal wat zweverig in de oren? Dat kan ik me best voorstellen. Je kunt het zo zweverig of zo nuchter krijgen als je het wilt. Zoveel mensen, zoveel mogelijkheden. Ook dat is zo gaaf met de tijdlijn. De variaties zijn eindeloos. Je kunt je verleden opschonen, vergeten talenten weer herinneren, een doel planten in de toekomst en anderen begeleiden. Het effect is magisch: Je kunt toveren met tijdlijnen.
Nieuwsgierig naar NLP?
Werken met tijdlijnen is een onderdeel in de NLP Practitioner opleiding en de NLP Master Practitioner opleiding.
Heb je een specifieke situatie waar je mee wilt werken, dan kan ik een tijdlijn oefening met je doen in een individueel coach traject.
Neem gerust contact op, dan bespreken we de mogelijkheden. Ik denk graag met je mee.
Nieuwsgierig geworden?
Ik kan jou helpen de regie te nemen over hoe jij je voelt. Zodat jij gaat snappen hoe je dat doet. En al die technieken en modellen zoals NLP, geweldloze communicatie en systemisch werk zitten in mijn rugzak en helpen ons daarbij.
Een kennismakingsgesprek is vrijblijvend.
De vier stappen van geweldloze communicatie zijn gemakkelijk te leren. Maar het toepassen is in de praktijk nog best lastig. Vooral bij stress, spelen je oude patronen weer op. Ondanks al je kennis en goede voornemens schiet je in de verdediging, uit je slof of kruip je juist in je schulp. Hoe blijf je bij stress, toch geweldloos communiceren?
Ook al spreek je graag Giraffe
soms hoor je toch je Jakhals blaffen
Het gaat over bewustzijn
Voor je het weet, veroordeel je jezelf over het feit dat je aan het (ver)oordelen bent. Je verwijt jezelf dat je in de verwijten schiet of niet durft op te komen voor jezelf. Dat is double trouble. Het gaat echter niet over goed of fout!! Het gaat over bewustzijn. En daarbij helpt het om te snappen hoe ons stress-systeem werkt. Ook daar past een dier als metafoor.
Het reptielenbrein kan die primitieve reactie veroorzaken: je interne reptiel is de schuld van dit alles. En heeft daarmee de allerbeste bedoelingen. Hij wil je beschermen!
Kennis over de werking van ons brein zorgt ervoor dat jij keuzevrijheid krijgt in je handelen. Eenmaal bewust van je instinctieve reactie, kun jij de regie nemen en je gedrag aanpassen.
Het drie-enig brein
Het brein bestaat, simpel weergegeven, uit drie delen:
- Reptielenbrein: het oudste deel van ons brein: miljoenen jaren oud. Dit deel zorgt voor overleving en veiligheid: Het regelt je hartslag, je bloedsomloop, spijsvertering: automatisch. Hier hoef je niets voor te doen. Wanneer de nood aan de man komt, grijpt het reptielenbrein in. Het is je interne bodyguard.
- Zoogdierenbrein: ook wel het emotionele brein genoemd. Is iets ‘jonger’ en meer ontwikkeld als het reptielenbrein. Het zorgt voor je emoties. Dit zoogdierenbrein scant continue de omgeving en alle gebeurtenissen en heeft hierbij twee opties: Is het okee? Of is het niet okee? Het streeft ernaar plezier te hebben en pijn te vermijden.
- Neo-cortex: ons mensenbrein, het meest ontwikkelde maar veel ‘jongere’ deel van ons brein. Hiermee kunnen wij denken, analyseren en berekeningen maken. Je hebt overzicht, kunt leren en communiceren. Dit slimme brein onderscheidt ons van de dieren.
Als er gevaar dreigt, gaat de reptiel aan en de giraffe uit
Echter: op het moment dat er gevaar dreigt nemen ons zoogdierenbrein en reptielenbrein de regie over. Zij zijn namelijk veel ouder en sterker en hebben meer invloed. Samen zorgen deze delen ervoor dat je overleeft, veilig en comfortabel bent. Het mensenbrein gaat dan uit: je kunt niet meer logisch nadenken en schiet in automatische overlevingsmechanismen.
The window of tolerance
In 1999 legde Daniel Siegel met de ‘Window of Tolerance’ uit hoe wij reageren op stress:
Ieder mens heeft zijn eigen bandbreedte waarbinnen de hoeveelheid stress behapbaar is. Blijf je qua stress-reactie binnen dit ‘raamwerk’ dan kun je goed functioneren: je hebt overzicht, je kunt leren, analyseren, bewust communiceren, bent open en alert. Dit lijkt erg op de kwaliteiten van de giraffe, vind je ook niet?
Schiet je uit door de bovenkant van het raamwerk, dan kom je in een hyper-arousal: je komt hier in een automatische Fight, Flight & Freeze reactie. Je kunt gaan vechten: in de aanval of je verdedigen, of vluchten: je terugtrekken, angstig worden, verstijven.
Schiet je eronder, de zogenaamde hypo-arousal, dan verlam je als het ware. Dit is ook een freeze-reactie maar dan in de vorm van apatisch zijn, verlammen en dissociëren.
Op zich is het allemaal mooi geregeld van ons lichaam. Het is super nuttig, dit oude primitieve mechanisme. Echter, het heeft zich niet aangepast aan onze huidige tijd. We zijn niet meer overgeleverd aan de gevaren uit de prehistorie, aanvallen van vijandige stammen en wilde dieren. Maar ons brein reageert wel zo!
Het reageert net zo heftig op de hedendaagse prikkels alsof we aangevallen worden door een leeuw of een tijger. Dat is handig wanneer je weg moet springen voor een naderende vrachtwagen maar minder functioneel als het gevaar een volle mailbox, je chagrijnige baas, de eindeloze rij bij de kassa of een jengelend kind is.
Ook kan ons brein geen onderscheid maken tussen echte gebeurtenissen en wat jij hebt verzonnen. Zo werkt het heel positief voor je stemming als jij je successen kunt visualiseren. Echter als je aan het doemdenken bent, kan je lijf reageren alsof de ramp zich echt voltrekt.
Op welke ankers reageer jij?
Daarnaast spelen ook andere factoren mee. Als je moe bent of ziek, honger hebt of slecht geslapen, kan het voor ons brein aanvoelen als potentieel gevaar.
Ieder mens heeft andere triggers. Welke (negatieve) ankers heb jij opgebouwd? Schrik je van harde geluiden? De geur van alcohol? Ruzie? Hoe iemand kijkt?
Stress kun je niet altijd voorkomen. Je reactie erop ook niet. Ons brein zal ervoor willen zorgen dat je veilig bent, of dat nou reëel is of niet.
Breng je jakhals naar het hier en nu
Hoe krijg je invloed op je stress-reactie?
Merk op dat je in je Jakhals zit! Jakhals maakt je bewust van onvervulde behoeftes. Het moment dat je je dit realiseert, brengt je terug in het hier en nu. Dit vraagt bewustzijn. Waar heb je nu behoefte aan? Veiligheid? Rust? Ruimte?
Even stilte, tot 10 tellen. Ademen. Rust.
Wanneer je op dit punt bent, ben je bezig weer te schakelen naar je Giraffe.
Wees niet boos op jezelf! De automatische reactie van je brein is bezig jou te beschermen. Daar mag je je reptielenbrein dankbaar voor zijn. Hij is hard voor je aan het werk. Stel ‘m gerust. Het is hier veilig.
Zorg voor jezelf
Goede zelfzorg is belangrijk. Hoe beter jij voor jezelf zorgt, hoe meer je de rust kunt bewaren en sneller je kunt schakelen. Dan kun je vanuit Giraffe weer waarnemen en begin je weer van vooraf aan…. die vier stappen…… Steeds weer…….
Nieuwsgierig geworden?
Ik kan jou helpen de regie te nemen over hoe jij je voelt. Zodat jij gaat snappen hoe je dat doet. En al die technieken en modellen zoals NLP, geweldloze communicatie en systemisch werk zitten in mijn rugzak en helpen ons daarbij.
Een kennismakingsgesprek is vrijblijvend.
Hoe slaan we informatie op? Op school wordt ons dat niet geleerd. Als kind al, proppen wij van alles in ons hoofd. Als je dat niet handig doet, kun je chaos in je hoofd ervaren of moeite hebben met leren. Logisch dat op een gegeven moment je hoofd te vol is.
Met de MatriXmethode kun je je hoofd opruimen en kun je leren hoe je informatie kunt ordenen. Je maakt (denkbeeldig) een blijvend systeem. Ook zetten we de MatriXmethode in bij onverwerkte emoties, bij trauma en bij onverklaarbare pijnklachten.
De achtergrond (vanuit NLP)
Onze zintuigen spelen een belangrijke rol bij de informatieverwerking.
We zien, horen, voelen, ruiken en proeven. Al deze informatie wordt opgeslagen in ons brein.
Afhankelijk van je voorkeur sla je informatie op in:
- beelden
- geluiden
- gevoelens
- geuren
- smaken
- gedachten
NLP noemt deze zintuiglijke informatie: modaliteiten.
Die modaliteiten kun je weer onderverdelen in kleinere brokjes informatie: de submodaliteiten.
Een gebeurtenis is neutraal. De manier waarop je het opslaat, je strategie, bepaalt hoe je het ervaart. Zo kan het, qua beleving, nogal wat uitmaken of een beeld stilstaand of bewegend is opgeslagen, ver weg of dichtbij, in kleur of zwart-wit. Hetzelfde geldt voor geluid. Is dat hard of zacht, snel of langzaam, ritmisch, hard, staccato, schel? Hoe jij het opslaat, is bepalend voor hoe het voor je voelt.
Het schaamrood op de kaken
Ik heb ooit een aanrijding gehad met de auto. Op een onhandige Belgische rotonde. Het bleef gelukkig bij wat blikschade en vooral veel schaamrood op mijn kaken.
Toch had de gebeurtenis wel impact. Ik was flink geschrokken en vooral ’s nachts, hoorde ik steeds weer het geluid van die krakende motorkap. Alsof er heavy metal werd gedraaid in mijn hoofd.
Tegen de tijd dat de schade was afgehandeld en de motorkap vervangen, werd het geluid in mijn hoofd ook stil en de herinnering niet meer zo heftig. De gebeurtenis is nog slechts een anekdote op verjaardagen als het gaat over autorijden in België.
In je geheugen gegrift
Maar soms gaat zo’n geluid niet vanzelf weg. Het beeld blijft in je geheugen gegrift of je proeft nog steeds die nare smaak. Vooral tijdens gebeurtenissen met grote emotionele impact is vaak slechts een enkel fragment, heel bepalend voor de belevenis. Zowel bij positieve als bij negatieve ervaringen.
Misschien herinner jij je nog de smaak van die plaatselijke lekkernij tijdens een vakantie? De muziek waarop je danste met je grote liefde? De geur van pasgeboren puppies? Als je het beeld van je spelende kind weer voor je ziet, word je direct weer blij.
Met dit soort positieve ervaringen gaan mensen doorgaans niet naar de therapeut of coach. Maar bij negatieve ervaringen kunnen beelden, geluiden of geuren als een trigger werken en een vervelend gevoel weer oproepen.
Regisseur van je eigen hoofd
Je verandert iets aan hoe je een ervaring hebt opgeslagen. Daardoor verandert ook je gevoel erover. Als een soort regisseur die aan de knoppen draait, maak je zo een mooie ervaring nog intenser. Een negatieve ervaring maak je minder heftig.
Binnen de NLP opleidingen leer je werken met deze submodaliteiten. Je wordt regisseur van je eigen film, je eigen hoofd, je eigen leven.
De MatriXmethode is onder andere gebaseerd op deze NLP techniek.
Zonder herbeleving
Het positieve en unieke van de MatriXmethode is dat je niets hoeft te vertellen over de ervaring. Dit voorkomt het herbeleven en verder verdiepen van nare gevoelens en trauma.
De coach stelt neutrale vragen over hoe je een gebeurtenis hebt opgeslagen: als beeld, geluid, gevoel of gedachte. Hij of zij begeleidt je naar het vervelendste fragment en laat je dat ontladen.
En het bijzondere is: als je dat ene bepalende fragment ontlaadt, verandert de lading van de hele gebeurtenis. Zonder herbeleving! Want je hoeft niets te vertellen over de gebeurtenis.
Dat is waarom ik zo enthousiast ben over de MatriXmethode. Vaak zijn een of twee gesprekken al voldoende.
De MatriXmethode is ontwikkeld door Ingrid Stoop. Op Youtube zijn veel filmpjes te vinden met demonstraties.
Nieuwsgierig geworden?
Ik kan jou helpen de regie te nemen over hoe jij je voelt. Zodat jij gaat snappen hoe je dat doet. En al die technieken en modellen zoals NLP, geweldloze communicatie en systemisch werk zitten in mijn rugzak en helpen ons daarbij.
Een kennismakingsgesprek is vrijblijvend.